Sećanje na slavnog Profesora - oca jugoslovenske škole košarke
Izuzetan trenerski uticaj Aleksandra Nikolića, koji je i danas, osam godina nakon njegove smrti, aktuelan i snažan gotovo u istoj meri kao kada je širom sveta osvajao brojne trofeje, potvrđuje mišljenje mnogih košarkaških radnika - da je slavni Profesor možda i najbolji trener Evrope svih vremena.
Učenici stručnjaka, koji je preminuo 12. marta 2000, danas vladaju evropskom košarkom, primenjujući njegovu trenersku filozofiju, o čemu svedoče brojni trofeji Željka Obradovića, Božidara Maljkovića, Bogdana Tanjevića, Italijana Etorea Mesine i ostalih đaka slavnog Profesora.
Nikolić je rođen 28. oktobra 1924. u Sarajevu, ali se brzo preselio u Beograd, gde se "inficirao" košarkom. Studirao je prava i medicinu, a po završetku Drugog svetskog rata predavao na Fakultetu za fizičku kulturu, zbog čega je u košarkaškim krugovima dobio nadimak Profesor.
Kratkotrajnu igračku karijeru, koju je završio u 27. godini, Nikolić je proveo u Partizanu, Crvenoj zvezdi, Železničaru iz Čačka i OKK Beogradu.
Gotovo "iz patika", Nikolić je uskočio na klupu reprezentacije Jugoslavije. Za 15 godina na čelu državnog tima, od ekipe koja je na međunarodnim takmičenjima uglavnom zauzimala poslednje ili neko mesto blizu dna tabele, napravio je tim sposoban da nadmaši sve protivnike, pa čak i tada neprikosnovene selekcije SSSR i SAD.
Dolaskom na čelo reprezentacije Nikolić je uveo praksu studioznih priprema za velika takmičenja, pa su pod njegovim vođstvom "plavi" stigli i do prve medalje na međunarodnoj sceni. Na Evropskom prvenstvu u Beogradu 1961. Jugoslavija je počela da uspostavlja dominaciju koja je sa kratkim prekidima trajala četiri decenije.
Dve godine kasnije, na prvenstvu sveta u Rio de Žaneiru, Nikolić je predvodio Jugoslaviju do srebrne medalje, a 1967. na EP u Moskvi ponovo je stigao do vicešampionske titule i zatim odlučio da se potpuno posveti klupskoj košarci.
Najveće uspehe u briljantnoj karijeri Nikolić je postigao sa italijanskim Injisom iz Varezea.
Na čelu tog kluba je početkom 70-tih godina prošlog veka osvojio čak tri titule prvaka Evrope i dva naslova nezvaničnog klupskog šampiona sveta. Tim koji je Profesor stvorio u Injisu, kasnije je u mnogim anketama proglašen za najboljeg svih vremena u Evropi.
Do kraja trenerske karijere Nikolić je postigao još dosta bitnih rezultata, od kojih su najvažnije titule prvaka Evrope 1977. u Liježu i sveta 1978. u Manili, osvojene sa reprezentacijom Jugoslavije.
Najvažniji trag u domaćoj košarci Nikolić je, ipak, ostavio školujući i pripremajući mlade i talentovane trenere. Prenoseći na njih svoju filozofiju i posvećenost trenerskom poslu, stvorio je brojne uspešne stručnjake, zbog čega je često apostrofiran kao "otac jugoslovenske škole košarke".
Nikolićevi učenici i danas, iako su ga neki po broju trofeja i nadmašili, sa ponosom ističu da su prva i osnovna znanja stekli sarađujući sa njim. Tanjević, Maljković, Obradović i Mesina najistaknutiji su Nikolićevi "đaci", a savet slavnog Profesora često su tražili i ostali uticajni treneri.
Nikolić je od najznačajnijih košarkaških institucija dobio brojna priznanja za doprinos razvoju evropske i svetske košarke. FIBA mu je 1995. godine dodelila Orden časti, 1998. je izabran u košarkašku Kuću slavnih u Springfildu, a 2007, posthumno, u Kuću slavnih FIBA u Alkobendasu. (Tanjug)
TRENERSKA KARIJERA
Reprezentacija:
- selektor Jugoslavije od 1951. do 1965. i od 1977. do 1978.
Klubovi:
- Partizan (1959 - 1960)
- OKK Beograd (1961 - 1963. i 1967 - 1968)
- Petrarka Padova (1965 - 1967)
- Injis Vareze (1969 - 1973)
- Crvena zvezda (1973 - 1974)
- Fortitudo Bolonja (1974 - 1976)
- Borac Čačak (1978 - 1980)
- Virtus Bolonja (1981 - 1982)
- Karera Venecija (1982 - 1983)
- Skavolini Pezaro (1983 - 1984)
- Udine (1984 - 1985)
Reprezentativne medalje:
- prvak sveta 1978. u Manili
- vicešampion sveta 1963. u Rio de Žaneiru
- šampion Evrope 1977. u Liježu
- vicešampion Evrope u Beogradu 1961. i Moskvi 1965.
- bronzana medalja na EP 1963. u Vroclavu
Klupski trofeji:
- prvak Evrope sa Injisom 1970, 1972. i 1973.
- osvajač Kupa pobednika kupova 1974. sa Crvenom zvezdom
- prvak Jugoslavije sa OKK Beogradom 1963.
- pobednik Kupa Jugoslavije sa OKK Beogradom 1962.
- prvak Italije sa Injisom 1970, 1972. i 1973.
- pobednik Kupa Italije sa Injisom 1970, 1971. i 1973.
- pobednik Interkontinentalnog kupa sa Injisom 1970. i 1973.
